Όπως όλοι γνωρίζουμε, υπάρχουν σοβαροί περιορισμοί στη δημιουργία ανθρώπινων μοντέλων σχετικά με την επιτέλεση πειραμά-των, που αφορούν τους μηχανισμούς και τις οδούς αίσθησης του πόνου. Τα ερεθίσματα, που μπορούν να εφαρμοστούν σε εθελοντές, είναι απαραίτητα μικρής έως μέσης έντασης και συνήθως εξαρτώνται από τις χειρουργικές συν-θήκες και την υποκείμενη νόσο.
Τα λανθασμένα αποτελέσματα και συμπερά-σματα, που μπορεί να καταλήξει ο ερευνητής από τέτοιου είδους μελέτες σε ανθρώπους, δημιούργησαν την ανάγκη εφαρμογής επώδυ-νων καταστάσεων σε ζώα. Η κατανόηση της διαδικασίας του πόνου οδήγησε στην εφαρμογή υψηλής έντασης επώδυνων ερεθισμάτων σε πειραματόζωα με διάφορες επεμβατικές μεθό-δους, οι οποίες μιμούνται ανθρώπινες συνθήκες πόνου.
Η συμπεριφορά των ζώων όταν πονούν ανά-λογα με το είδος του ερεθίσματος περιγράφεται διεξοδικά σε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο ανασκόπησης, δημοσιευμένο το 2002, στο περιοδικό «Regional Anesthesia and Pain Medicine» με τίτλο «Animal Pain Models», όπου ο συγγραφέας τονίζει ότι στο πειραμα-τόζωο μπορεί κανείς να παρατηρήσει μόνο την δυσάρεστη αισθητική και όχι την συναι-σθηματική εμπειρία, που σχετίζεται με πραγμα-τική ή δυνητική βλάβη των ιστών [1].
Η αποδοχή και δημοσίευση ενός άρθρου κτηνιατρικού ενδιαφέροντος, όπως θα μπορού-σε κάποιος να ισχυριστεί, σε ένα καθαρά αναισθησιολογικό ηλεκτρονικό περιοδικό, έχει σαν στόχο να βοηθήσει όλους εκείνους τους συναδέλφους γιατρούς αναισθησιολόγους ή άλλης ειδικότητας, που προτίθενται να δημι-ουργήσουν για ερευνητικούς λόγους πρωτό-κολλα πειραματικών μοντέλων πόνου. Ο ανα-γνώστης επομένως του περιοδικού μας θα πρέπει να έχει υπόψη του, ότι πόνος στο ζώο είναι μια απάντηση ενδεικτική δυσάρεστης εμπειρίας και μπορεί να τον αναγνωρίσει βοηθούμενος από τα στοιχεία, που του δίδονται από τους συγγραφείς – μελετητές του συγκε-κριμένου άρθρου [2].
Μαϊδάτση Παναγιώτα
Αναισθησιολόγος
Αναπλ. Διευθύντρια
Παν.Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ
Μέλος Συντακτικής Επιτροπής
Βιβλιογραφία
1. Hogan Q: Animal pain models. Reg Anesth Pain Med 2002; 27: 385-401
2. Αναγνώστου Τ, Περράκη Μ, Σάββας Ι, Ραπτόπουλος Δ: Αναγνώριση και αξιολόγηση-εκτίμηση του πόνου σε πειραματόζωα (τρωκτικά, κόνικλος). The Greek E-Journal