Όπως όλοι γνωρίζουμε, υπάρχουν σοβαροί περιορισμοί στη δημιουργία ανθρώπινων μοντέλων σχετικά με την επιτέλεση πειραμάτων, που αφορούν τους μηχανισμούς και τις οδούς αίσθησης του πόνου. Τα ερεθίσματα, που μπορούν να εφαρμοστούν σε εθελοντές, είναι απαραίτητα μικρής έως μέσης έντασης και συνήθως εξαρτώνται από τις χειρουργικές συνθήκες και την υποκείμενη νόσο.
Τα λανθασμένα αποτελέσματα και συμπεράσματα, που μπορεί να καταλήξει ο ερευνητής από τέτοιου είδους μελέτες σε ανθρώπους, δημιούργησαν την ανάγκη εφαρμογής επώδυνων καταστάσεων σε ζώα. Η κατανόηση της διαδικασίας του πόνου οδήγησε στην εφαρμογή υψηλής έντασης επώδυνων ερεθισμάτων σε πειραματόζωα με διάφορες επεμβατικές μεθόδους, οι οποίες μιμούνται ανθρώπινες συνθήκες πόνου.
Η συμπεριφορά των ζώων όταν πονούν ανάλογα με το είδος του ερεθίσματος περιγράφεται διεξοδικά σε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο ανασκόπησης, δημοσιευμένο το 2002, στο περιοδικό «Regional Anesthesia and Pain Medicine» με τίτλο «Animal Pain Models», όπου ο συγγραφέας τονίζει ότι στο πειραματόζωο μπορεί κανείς να παρατηρήσει μόνο την δυσάρεστη αισθητική και όχι την συνασθηματική εμπειρία, που σχετίζεται με πραγματική ή δυνητική βλάβη των ιστών [1].
Η αποδοχή και δημοσίευση ενός άρθρου κτηνιατρικού ενδιαφέροντος, όπως θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί, σε ένα καθαρά αναισθησιολογικό ηλεκτρονικό περιοδικό, έχει σαν στόχο να βοηθήσει όλους εκείνους τους συναδέλφους γιατρούς αναισθησιολόγους ή άλλης ειδικότητας, που προτίθενται να δημιουργήσουν για ερευνητικούς λόγους πρωτόκολλα πειραματικών μοντέλων πόνου. Ο αναγνώστης επομένως του περιοδικού μας θα πρέπει να έχει υπόψη του, ότι πόνος στο ζώο είναι μια απάντηση ενδεικτική δυσάρεστης εμπειρίας και μπορεί να τον αναγνωρίσει βοηθούμενος από τα στοιχεία, που του δίδονται από τους συγγραφείς – μελετητές του συγκεκριμένου άρθρου [2].
Μαϊδάτση Παναγιώτα
Αναισθησιολόγος
Αναπλ. Διευθύντρια
Παν.Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ
Μέλος Συντακτικής Επιτροπής
Βιβλιογραφία
1. Hogan Q: Animal pain models. Reg Anesth Pain Med 2002; 27: 385-401
2. Αναγνώστου Τ, Περράκη Μ, Σάββας Ι, Ραπτόπουλος Δ: Αναγνώριση και αξιολόγηση-εκτίμηση του πόνου σε πειραματόζωα (τρωκτικά, κόνικλος). The Greek E-Journal
